Önceki yazımızda dilde yapılmak istenen sadeleştirme ve uydurulmuş bir takım yeni kelimeleri yazmıştık. Ve bunun çıkar bir yol olmadığını ifade etmiştik.
Rahmetli Nihat Samı Banarlı Türkçenin Sırları isimli eserinde dil politikacılarının aslında dilde millilik diye bir endişelerinin olmadığını belirterek, bu dili maskaraya çevirmek isteyenlerin maksadını şu şekil de izaha etmektedir:
“Medeniyetler dâhil oldukları ülkelere kelimeleriyle birlikte girerler. Fakat bizim gibi, dil mevzuunda çok acı tecrübeleri olmuş bir milletin, hem de bir dil inkılabı havası içinde, bu yabancı kelime akınına bu derece kayıtsız davranması, affedilmez delalettir. Ancak Türkiye de dil politikacılarının dil de hiçbir milli ve ciddi endişeleri olmadığını bu dalalet, açıkça belli eder. Onların bütün maksadı dilimizde, müşterek İslam Medeniyetinden Türkçeleşmiş kelimelerin imhasıdır. Bu imha, bizi bir zamanlar, sahibi ve hâkimi olduğumuz Yakın şark (yakın Doğu) medeniyeti asırlarındaki zafer ve şeref sahifelerimizden uzaklaştıracak, Türk çocuklarının, büyük günleri, hatta kelimelerde bile hatırlamasına tam engel olacaktır.” Nihat S. Banarlı.Türkçenin Sırları Sh. 331.
ATATÜRK’ÜN DİL’DE ÖZTÜRKÇE’YE DÖNÜŞ DENYİMİ VE KUTLAMA TELGRAFI
Atatürk’ün, Cumhuriyetin ilk yıllarında, öztürkçenin mümkün olup olamayacağını “denediği” ve bunun ne dereceye kadar mümkün olabileceğini araştırdığı bilinmektedir. Devrimin bu devrinde Atatürk, bazı nutuklarında ve yazılarında bu yeni kelimeleri de denemiştir.
Mesela 26 Eylül 1934’de kutlanan dil bayramı dolayısıyla Atatürk’ün, yayımladığı bir tebrik ve teşekkür yazısı, öztürkçe bir ifadeyle yazılmıştır.
“ Dil bayramından ötürü, Türk Dili Araştırma Kurumu Genel Özeğinden, ulusal kurumlarından birçok KUTUN BİTİKLER aldım. Gösterilen güzel duygulardan kıvanç duydum. Ben de kamuyu kutlarım” Gazi Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanı
Görülüyor ki, Atatürk bu tebrikte, öztürkçe’yi denemiş ve bu yoldaki çalışmalara bizzat rehberlik etmiştir. Fakat bu yolun çıkar bir yol olmadığının farkını da varmıştır.
Atatürk, işi yarışa döküp soysuzlaştıranların elinde Türk Dilinin nasıl bir çıkmaza sürüklendiğini görünce, bu durumu düzeltme görevini de üzerine almıştır.
Falih Rıfkı Atay, bir makalesinde; bu konuyla ilgili olarak şunları yazmıştır : “ Türkçeyi ne kadar özleştire biliriz? Atatürk bunu denemeye karar verdi. Şimdi hiç birimizin manasını bilmediğimiz baysal, utku, onun resmi bir nutkunda kullanılmıştır. Bir gün beni yanına çekip:
“Çocuk çıkmaza girmişizdir. Dili bu çıkmaz da bırakamayız. Tabii yola gireceğiz demişti.
Özleşme denemesi de orada durdu idi.”
Bu olaydan sonra Atatürk, dil bayramında Türk Dil Kurumuna yolladığı tebrik mesajı öncekiyle hiç bir benzerlik göstermemektedir. Ve çok güzel bir dille yazılmıştır.
Tebrik şu şekildedir:
“Dil Bayramı münasebetiyle, Türk Dil Kurumunun hakkımda ki duygularını bildiren telgrafınızdan çok mütehassıs oldum. Teşekkür eder, değerli çalışmanızda muvaffakiyetinizin temadisini dilerim” K. Atatürk.
Atatürk’ün ölümünden sonra dilde ki, öztürkçeçiliğe baştan karşı olan İnönü, yeniden başa döner ve dilde yeni bir uydurma dönemi başlar istenen hedeflere varılamasa da bu günkü hale gelinir.
