Tarihimiz de birkaç deniz faciası vardır.
Bunlardan en büyüğü Ertuğrul Firkateyni faciasıdır.
526’ Kişinin şehit olduğu gemi kazası Japonya da yaşanmıştır.
Nedense tarih kitaplarımız da bu olay yer almaz!
Bu geminin komutanı, Hasan Ali Yücelin babası, Osman Yücel’dir. Diğer bir deniz faciası da, Dumlupınar denizaltı gemisinin Çanakkale boğazında batmasıdır. Bu kazada da 81 denizcimiz şehit olmuştur.
Başka bir deniz kazası da, adı Üsküdar Vapuru olan geminin başına gelen kazadır. Diğer iki kaza askeri gemilerin başına gelmiştir. Üsküdar vapuru kazası denizcilik tarihimizde sivil yolcu taşımacılığı yapan gemilerimizin başına gelen en büyük kazadır. Gölcük, Şirket-i Hayriye tarafından birinci dünya Savaşı öncesi Almanya’ya sipariş edilerek yaptırılmasına karşın savaş nedeniyle ancak 1927’de teslim edilmiş iki küçük yolcu vapurundan biridir Üsküdar Vapuru.
Kimilerine göre 600, kimilerine göre 350 yolcu kapasiteli, 31 yıllık eski vapurun, fırtınalı günde kapasitesinin üzerinde yolcu alması kabullenilemeyecek büyük bir ihmaldir.
Facianın üzerinden 64 yıl geçmesine rağmen görgü tanıkları ve o gün ki yaşayanları dinleyenler şunu söylemektedir: ”Burada büyük bir ihmal var. Fırtınalı günde vapura kapasitesinden fazla yolcu alınmış, bu ihmalin sonucu ortada… Bu olay yüzünden İzmit Körfezinin Sahillerinde yaşayanlar adeta denize küsmüş, Körfez’den çıkan balıklar yıllarca yenilmemiş, kıyısında insanlar yürümemiş, yüzleri uzun süre gülmemiş”. Cumhuriyet tarihinin en büyük sivil deniz kazasında ölen insanların sayısıda belli değildir en az rakam 272 kişinin hayatını kaybettiği yönündedir. Bu sayıyı, 300-400 diye ifade edenler de vardır. “Üsküdar vapuru faciasının üzerinden 64 yıl geçti. Cumhuriyet tarihinin en büyük deniz kazası ne yazık ki bir iç deniz ve denizin de körfez kısmında, üstelikte donanmanın karşısında meydana gelmiştir. Sadece 39 kişi kurtulabilmiştir bu kazadan.
O yıllar da karayolu taşımacılığı gelişmediği için, var olanın da pahalı olduğu için, deniz yolu kullanılıyordu. Körfezin, Gölcük, Karamürsel tarafında lise olmadığı için bütün öğrenciler İzmit’e geliyordu. Gidiş- gelişler de bu gemiyle yapılıyordu. Yolcuların çoğunu İzmit Lisesi ve İzmit Sanat Okulu öğrencileri oluşturuyordu. Şehit olanların çoğu da öğrencidir.
Vapurun battığı gün hava gayet güzelmiş. Ancak öğrenciler iskeleye vardığında fırtına başlar. Vapur tıklım tıklım dolmuş istiap hattını aşmıştır her zamanki gibi. Ama deniz her zamanki deniz değildir. Fırtına şiddetlidir bunun için, kaptana kalkmaması yönünde ikazlar yapılır. Daha sonra olayları anlatanlar fırtınaya rağmen kaptana kalk emri verildiğini söylemektedirler. İskeleden ayrıldıktan dakikalar sonra, saat 12.50 sıralardan vapur bugünkü Derince ilçesinin önünde yan yatar. Ve olayı görenlerin anlattığına gör, Üsküdar vapurunun ahşap olan kaptan köşkü fırtınada uçar. Kumandasız kalan vapur batar. Bazı kayıtlarda vapurun ikiye bölündüğünden de söz edilir. Ancak vapurun batmasıyla müdahale arasında üç buçuk saat fark yaşanır. Eğer o gün daha erken müdahale etselerdi çoğu insan kurtarılabilirdi!
Kaptanın gemiyi terk ettiği iddiası
Diğer kazalar da ölen kaptanlara şehit denildiği ve kahraman unvanı verildiği halde, Üsküdar Vapurunun kaptanına hain gözüyle bakılacaktır. Üsküdar Vapuru’nun kaptanının cesedi kazadan 13 gün sonra bulunur bu süre içerisinde; Kaptan Mehmet Aşçı’nın vapuru terk ettiği, sarhoş olduğu, fazla yolcu aldığı ve fırtınada yola çıktığı için gemiyi batırdığı söylenir. Bunların hiçbiri doğru değildir.
Aksine vapuru terk etmeyerek batmaması için yoğun çaba harcadığını gemide kurtulan yolculardan birisi anlatmıştır. Bu yolcunun ifadesine göre, kaptan M. Aşçı kazada ilk denize düşenlerden biridir. buna rağmen 13 gün sonra cesedinin bulunması, kurtularak kaçtığı dedikodularına neden olmuştur. Ölenlerin yakınları yaşadıkları acı içinde kaptanın evini taşlar, ailesini darp ederler.
Kaptan Mehmet Aşçı’nın cenazesini 8 kişi gizlice kaldırır ve tabutu bilinmeyen bir yere götürülüp gömülür. Gömüldüğü yer bu güne kadar sır olarak kalmıştır. Bundan sonra da sır olarak kalacağa benzer. Çünkü definde yer alanlar ve diğer görgü şahitleri ölmüştür. Aileye yapılan Tacizlerin devam etmesi üzerine kaptanın ailesi Almanya ya gönderilmiştir.
İhmalin neticesi yüzlerce cana mal olmuştur.
Olayı dinlediğimiz kişiler, bu kazanın geleceğini adeta bekler gibiymişler. O günün basını da bunu dile getirmiş ama hiçbir önlem alınmamıştır.
İzmit de yayınlanan bir gazete facianın yaklaştığını önceden haber vermiştir. Gazete ” 16 Temmuz 1957 günkü nüshasında, “Muhtemel bir facianın eşiğindeyiz. İstiap haddi 600 kişi olan, körfezde işleyen vapurlara 1000-2000 kişi dolduruluyor” manşeti ile çıkmıştır.
Üsküdar vapurunun eski kaptanı da, gemiye haddinden fazla yolcu alındığı hakkında bir rapor yazmış ve idareye bildirmişti, ancak tedbir almak yerine kaptan başka göreve verilmiş.
Üsküdar Vapuru’nun batması, ihmalin ta kendisidir. Çünkü köhnemiş vapur, tüm uyarılara rağmen ısrarla sefer de tutulmuştur.
Aradan geçen onca yıla rağmen Üsküdar faciası İzmit, Gölcük, Derince, Değirmendere ve Karamürsel de hiç unutulmadı. Ve güzelim körfez de bu faciadan sonra bir daha deniz taşımacılığı iltifat görmedi.
