19. yüz yıl da ve 20. Yüz yılın ilk çeyreğinde yaşayan bir İngiliz ajanı vardır. wilfred S. Blunt. Bu ajan, Cizvit papazıdır, büyük toprak sahibidir. Ömrünün bir dönemini inziva da geçirmiştir. Bu inzivadan çıktıktan sonra, kendisini Osmanlı Devletini ve İslam Hilafetini yıkmaya adamıştır. Herkes Lavrensten bahseder, fakat Lavrens de bu ajandan bilgiler alır.O Lawrensin de üstadıdır.
İslam dünyasını, özellikle Arap yarımadasını baştan sona dolaşır. Çöllere, vahalara kadar gider, toplantılar yapar. İslam mezhepleri hakkında çok iyi bilgi edinir. Ehli Sünnetin, dört mezhebinin dışında ki mezhepleri, sapık mezhep diye niteler. Dört mezhepten de, kendi emellerine hizmet edecek en iyi mezhebi Şafi Mezhebi olarak belirler. Ona göre Türkler artık Anadolu’dan çıkartılıp İran’ın da doğusuna sürülmelidir.
Sultan Abdülhamid’i, Türkleri ve Hanefi mezhebini hiç sevmez ve İngilizlerin hedeflerine ulaşması için, Cihat, ittihadı İslam ve Avrupalıları ürküten diğer terimlerin kaldırılabilmesi için, Osmanlının, Türklerin ve Hanefiliğin yenilgiye uğratılması, hatta Türklerin dinsizleştirilmesi gerektiğini planlar ve İngiltere hükümetine raporlarını sunar.
Bluntun, İngiliz Devletine sunduğu bu raporların tamamı zaman içerisinde uygulama ya konur. Yalnızca biri gerçekleşmez. O da, Suriye’nin kuzeyinde kurulmasını önerdiği Kürt devletidir.
İşte bu Cizvit Papazı Blunt Efendi, emellerini gerçekleştirmek için, Hilafetin İstanbul’dan ve Osmanlılardan ve Türlerden, Hanefilerden alınıp, kendisinin uydurduğu Hilafet merkezinin asıl merkezi dediği Hicaz bölgesine ve Araplara verilmesi için ne gerekiyorsa yapar. Bu planların gerçekleşmesi için ileri sürülen planlardan biri de, Hanefilerin ve Sutan abdülhamid’in kapattığını ileri sürdüğü içtihat kapısını açmaktır. Yeni Müçtehitlerin İçtihat edecekleri merkezinde Mekke, Medine den biri olması gerekir der. Bunun nasıl yapılacağını da şöyle hayal emektedir. Aslında hayal dese de, uygulanması gereken bir plandır, İngiliz menfaatleri için. Bu plan uygulanırsa, İngilizlerin kontrolünde, siyasetle uğraşmayan bir İslam hilafet makamı ve o makamda bir İngiliz uşağı oturtulacaktır.
Bluntun hayâlı nedir şimdi ona bakalım: “ … Şunu da hayal edelim. İnsanlarca seçilmiş ve Mekke’ye Kureyişli halifemiz, hac zamanı toplanmak üzere her ülkeden ulemayı davet (tabi İngilizlerin onayladığı âlimlerden olmak şartıyla) edip orada yeni bir müçtehit atasa ve hadiselerden yola çıkarak İslam’ın hayrına olacak Şer’i değişiklikleri onaya sunsa. İtikadın hiçbir harfine dokunulmaz, ancak hukuk öyle değildir. Fıkıh ed din ciddi değişikliklere muhtaçtır. Fikh eş şerianın birçok kısmı yeniden yazılmalıdır.” Tabi bu yazma işini İngilizlerin Müçtehitleri yapmalıdır. Aksi halde ilericiliğe değil gericiliğe hizmet edilmiş olur.
Bu soruşturmanın izini sürmek ve detaylarda nasıl bir sonuç vereceğini görmek oldukça ilginç olacaktır. Uygar İslam’ın acil ihtiyacı Avrupa’yla yasal bir hayat tarzı oluşturmak ve hukukunu, Avrupa’nın ısrar ettiği noktalarda uyarlayarak anlaşmazlıkları bertaraf etmektir…
Elbette ki bütün bu değişiklikler Hadislerden yola çıkılarak yapılacak aklı muhakemelerle belirlenmeli ve Kur’an-ın yorumunu genişletmeli ve ya daraltma yoluna gidilmeli. Kimsenin bu konu da Ezher Uleması ne fetva vermişti? Diye aranmasına gerek kalmamalıdır.”1
İşte İngiliz ajanı Blunt’un hayâlı, ya da, Mekke Şerifine tavsiyeleri bu şekildedir. Her ne kadar hayal dese de, Abdülhamid düşürülünce bütün hayallerin gerçek olduğu gibi bu hayalleri de gerçek olacaktır. Ama İttihatçıların Şerif olarak atadıkları Hüseyin’i İslam dünyası Halife olarak kabul etmeyecektir. Her şeye rağmen yeni müçtehitler türeyecek ve İngilizlerin istediği içtihatları yapacaklardır.
1- Wilfred S. Blunt. “İslam’ın Geleceği” Çeviren M. Fatih Karakaya sh.88
Bu proje henüz yürürlükten kalkmış değildir. Özellikle ilahiyat çevresi bilerek ya da bilmeyerek bu proje dâhil olmaktadır. Bazıları hainliğinden, bazıları gafletinden, bazıları da, meşhur olmak için projede yerlerini almaktadırlar.
İngilizlerin içtihat kapısını batıl gayeler için açmak istemesi bizim yeni sorunlar karşısında müslümanca yeni çözümler için içtihat müessesesini kullanmamız için bir engel olmamalıdır. İslamın sabit değerlerinin ve ilkelerinin yanında bizim dinimizin çağlara hitab eden esnek yönü de dikkate alınmalıdır. çağlar geçtikçe o çağlara da hitab edecek yeni yorumları da İslamın vardır diye inanıyorum. Bir pergel gibi bir ayağı sabit ilke ve değerlerde diğer ayağı çağlara hitab edecek ve yeni meseleleri ihata edecek bakış açısını sağlayacak esneklik söz konusu olmalıdır diye değerlendiriyorum. İçtihat kapısının kapanması ve dinin ve fıkhın dondurulması bizim medeniyetimizin çöküşünün başlangıcı olmuştur. Yeniden dirilişimiz de bu hususta daha sağlıklı bir bakış açısı kazanmamız ve yeniden medeniyetimizi dünyada iddia sahibi yeni çözümler öneren canlı ve diri bir fıkıh ortaya koymasıyla mümkün olacaktır.