Amerikan sosyolojisinin, Kriz sosyolojisi bölümünde bir tespit vardır.
“ Krizi çıkaran krizi yönetir” ,
Bu tespit, tespit olmanın dışında Amerikan sosyolojisinde daha çok yöntem olarakta sunulur.
Dünya üzerinde üç tip uygulana gelen ve bilim olarak yapılan sosyoloji vardır.
1- Toplum Mühendisliğine dayalı sosyoloji (Kuzey Amerika-Batı Avrupa yoğunlukta uygular)
2- Toplum İdeologluğuna dayalı sosyoloji ( Güney Amerika- Doğu Avrupa- Orta Asya – orta doğu yoğunlukta uygular.)
3- Toplum Bilimine dayalı sosyoloji ( Sosyolojinin etik ve evrensel tanımıdır, lakin uygulama noktasında sadece akademik dünya da teorik olarak varlığını sürdürmektedir. Çıkış noktası bölgesel olarak Kuzey Afrika ve uzak doğudur.)
Hâkim olan Amerikan sosyolojisi, Cemil Meriç’in deyimi ile” felakete sürükleyen sosyoloji” ile (Cemil Meriç- Bir Facianın hikâyesi ) ve onun kuramları, uygulamalarıyla toplumda üç büyük kriz baş göstermiştir.
1– Birey krizi
2– Ekoloji krizi
3– Politik kriz
Bu krizler modern dönemlerde sosyolojinin temel bir disiplin olması ile ortaya çıkmış.
Peki, bu krizler toplumsal olarak hangi yönetim şekillerinde kendini göstermiştir?
Birey krizi– Monarşi’de.
Ekoloji (doğa) krizi – Demokrasi’de
Politik kriz- Timokrasi’de ( Sermaye ve para gücü ile yönetim şekli)
Bu Amerikan sosyolojisi (Toplum mühendisliği)Monarşi de feodalite ile birlikte katı yapı, bireyi, Demokrasi de özgün ve çoğulcu toplumun müdahaleci yapısı ekolojiyi, Timokrasiyle politikayı bozmuştur. Birey kendi adına tarifini yapamaz olmuş, demokratik hak olarak ekoloji modern sosyolojinin baskısı ile bozguna işgale uğratılmış. Timokrasinin politikaya olan hâkimiyeti, politikayı sade bir şova, politikacıları jöne aktöre birer oyuncuya çevirmiştir.
Toplamda toplum bu üç büyük krizi kucağında bulmuş yaşamaktadır.
Sözün özü tüm bu krizleri bilimsel etiğe, ahlaka dayalı Sosyoloji yapımı ile önce çözümleyebilir ve sonrasında çözebiliriz.
O zaman sosyoloji yapmaya başlarken soracağımız temel soru;
Hangi sosyoloji?